Maribel Longueira, coautora de «Papagaio»: «Non reivindicamos a prostitución, pero respectamos moitísimo as súas vítimas»

A avaricia é vertical, o contrario que o amor e a sensibilidade. Trinta e dous metros de perforación dan medida da avaricia dese tipo de especulación urbanística que define o ego posmoderno. Foron trinta e dous metros de perforación os que furaron o Papagaio, o barrio con oficio que recordan as fotografías de Maribel Longueira e os poemas de Luísa Villalta nun libro que vén de ser reeditado e presentado na feira coruñesa do libro. Este libro ten o fulgor dun símbolo e o garfo da verdade no segredo.

—«Subía o verán as escadas entre as pernas abertas da cidade». Ese verso de Luísa é un tsunami. Como leva «Papagaio» o tempo dende que viu a luz no 2006? Cal foi o contexto da nova edición?

—A nai e a irmá de Luísa fixeron posible esta edición. O seus poemas entablan un diálogo coas miñas fotografías en Papagaio. Eu fíxenas no 2001, cando o abandono do barrio coruñés e o proceso de demolición posterior. Teño que agradecer especialmente á editorial Kalandraka o feito de coidar con tanto mimo e amor as miñas fotografías, para que a edición fose o mellor posible.

­—É un libro singular, un diálogo entre dúas mulleres cunha ollada parecida.

—Os textos de Luísa son un diálogo coas miñas fotografías, e as fotografías actúan como un índice de memoria do que foi o barrio do Papagaio no seu momento. É un índice da memoria, pero non porque queiramos reivindicar a prostitución. Tanto Luísa como eu respectabamos moitísimo a esas mulleres, elas son vítimas da situación que lles toca vivir.

­—Como nacera a idea deste libro?

—Cando lle propuxen a Luísa escribir un texto, púxose moi contenta. Ela acababa de rematar En concreto, sobre a cidade. Dixo: «Cando quedamos?». Quedamos ao día seguinte! Deixeille as miñas 600 diapositivas e estivo mira que mira e escolle que escolle. Escolleu unhas 200. Chamoume aos poucos días con que atopara a pastorela de Don Denís. Ela usou os últimos versos desa pastorela do século XIV para dividir en tres partes o poemario. «Caeu», a terceira parte, é a perforación de 32 metros nunha superficie de 5.200 metros cadrados da que xa fala Fernández Naval na primeira edición do libro. Os muros desas construcións son transformados en fragmentos pequenos. Eu collín eses fragmentos para amosalos como pequenos significados do que alí aconteceu. As fiestras e paredes que tiñan varias capas de pintura retorcida, que a min me facían pensar na pel da xente que estivo aí, nos seus saloucos e risas. Pero máis ben na agonía desa xente. Aquilo non tiña condicións mínimas de salubridade.

­—Curioso que aquilo sexa hoxe unha zona de moda para ir tomar algo...

—Claro. Aí xa entramos na especulación urbanística nas cidades, un tema que Luísa puxo enriba da mesa nos poemas. Sobre a especulación, cabe pensar que os putos son eles, os especuladores.

—Alí poderían ter construído vivendas sociais, máis accesibles.

—Pero non, son vivendas de superluxo ás que pouca xente ten acceso e non sei se algunha aínda estará baleira. Neses trinta e dous metros de perforación, construíron ata nove plantas e non están utilizadas todas tampouco. A avaricia non sempre é correspondida coa realidade.

—É clara a relación desa perforación do barrio coa prostitución. Nunca esquezo o que dixo Manuel Rivas: «Ese non é o oficio máis vello do mundo, o oficio máis vello é mirar para outro lado». Hai unha denuncia do depredador, do que depreda por instinto sexual e do que depreda por ambición económica, especulativa?

—A verdade é que si. Ese bulevar... (Agora que digo «bulevar», o grupo de teatro A Feroz fixo unha peza de teatro sobre Papagaio fantástica, faite rir e chorar á vez!). Luísa cuestiona cos seus versos cal é a verdadeira prostitución, a dos que explotan urbanísticamente a cidade e converten o Papagaio en bulevar.

—É este un libro espertador da conciencia?

—Si. Luísa dálle voz precisamente ás mulleres que viven nese barrio e explotan a súa dignidade. O compromiso dela vese ben que foi moi forte. Utiliza verbas que non se poden dicir en alto, que están agochadas. Luísa foi unha libertaria total. Ese poema: «Mírame / pero non te empalmes demasiado antes de pagar...» [segue lendo] E esoutra frase que di: «Hai putas que lle dan con unto á cona». Luísa foi moi valente, usando un léxico adecuado o caso, que non esconde nada.

—A trata move tantos millóns ao ano como a droga, advirten os informes. Aínda hai que quitar panos para falar da prostitución e a hipocrisía que a envolve?

—Segue hoxe e seguirá estando anos aí, no candeeiro. Non habería prostitución se os homes non foran alí. Non é «como elas están aí, imos», non, non. O curioso é a resposta masculina: «Eu vou porque están». Si, pero por que vas?

---

---

---