Nun club de lectura, hai anos, unha muller preguntoume se escribir pode converterse nun acto doloroso, cargado de padecementos. Falei por min. Respondinlle que non moito, coa excepción dalgún malestar cervical ao final do día e o consabido cansazo nos ollos, habitual entre quen bota horas mirando unha pantalla. Recoñezo que non foi un gran diagnóstico. A muller, estou seguro, agardaba algo menos prosaico, unha explicación que abundase no mito do artista doente de espírito, enfrontado a angustias pantanosas mentres pelexa por edificar a súa obra. Non hai quen se libre dalgún terremoto emocional ao longo da súa vida, con independencia do oficio que desempeñe. Analizados de preto, nas distancias curtas, todos pertencemos ao mesmo equipo de damnificados. Cargamos coa perplexidade que expresaba José Ángel Valente en No amanece el cantor: «Lentas siguen las lunas a las lunas, como cede a la luz la luz, los días a los días, el párpado tenaz al mismo sueño. Vivir es fácil. Arduo sobrevivir a lo vivido». Pero eu diría que non padezo demasiado mentres escribo, senón cando me vexo obrigado a non facelo. Grandes dramas dun señor metido na casa. Doulle voltas á disposición dun rostro ao remate do sexto capítulo, escollendo adxectivos, e resulta que debo facer unha pausa para liquidar un trámite infernal coa administración. Tento equiparar o rubor do crepúsculo coa alma ferida dun personaxe, nese parágrafo que se me resiste, e ocorre que debo baixar ao supermercado antes de que peche. Daquela si. Nese momento saltan todas as alarmas. Preguntado polo asunto do sufrimento creativo, coido que lle volvería responder o mesmo á muller do club de lectura. Pasaron varios anos e engadiría algunhas dores de cabeza, se a xornada se alonga ata a madrugada, e unha molestia no polgar dereito atribuíble ao movemento do rato. Pero nada máis. As cousas só se complican de verdade cando a vida me require abandonar a percusión sedante das teclas. Aquilo de Paul Auster: «Non é que escribir me produza un gran pracer, pero é moito peor se non o fago». Sucede que estás instalado na seguridade dunha novela, tes que marchar de alí por un imperativo alleo, e acabas deambulando por unha selva burocrática ou entre os iogures do supermercado. Todo empeora, entón. Algo esvaécese no ambiente e non sabes por que. O mundo que entendías desapareceu. Perdes o control. Queda iso que chaman sobrevivir.