«Tiñamos ideais diferentes, pero dominábanos a meta de facer as cousas ben para Galicia»
GALICIA
Carmen Lovelle foi unha das tres mulleres que formou parte do primeiro Parlamento de Galicia. Nesta entrevista revive como foron uns anos nos que todo estaba por facer
24 abr 2021 . Actualizado a las 17:09 h.No primeiro Parlamento de Galicia había só tres mulleres e só unha delas está viva. Trátase de María del Carmen Lovelle Alén. Aos seus case oitenta anos reside en Madrid, a onde marchou tras enviuvar, pero regresa con frecuencia a Verín, cidade da que foi alcaldesa. A pandemia obrigouna a recluírse na casa, pero ela mantense activa. Escribiu un diario da súa experiencia que espera publicar en breve. Recorda perfectamente aquela experiencia como deputada por Alianza Popular: «Collémolo con certa preocupación porque había que organizalo todo, había moito por facer e por construír. Era a irrupción do Estado das autonomías, algo novo que nacía e había un interese político verdadeiro por facer cousas, por poñer en marcha esta descentralización sen pensar en nacionalismos nin independentismos. Era algo que ía achegar a Administración moito máis ao cidadán. O que si estou segura é que aqueles primeiros parlamentarios, de calquera dos partidos, non ascenderon ao posto político por intereses económicos. Entón non se vía a política como unha profesión. E discutíase pero non se insultaba. Unha das discusións máis fortes que tivemos no Parlamento galego foi a da loita pola capitalidade. Finalmente aprobouse que fose Santiago, e todo o mundo o aceptou con corrección».
-Cal foi o parlamentario ou parlamentaria que máis a impresionou?
-Téñoo realmente complicado. Aí entro nun terreo no que non quero molestar a ninguén, pero vexo que calquera parlamentario de Galicia e de calquera outro parlamento autonómico ou do propio Congreso tiña unha gran preparación. Entón non se chegaba a un posto político sen ter un currículo importante antes.
-Iso non pasa agora?
-Así é. Desde a altura dos anos que teño, comprenderá que non quero molestar a ninguén, pero precisamente por eses anos que teño, síntome na obriga moral de ser máis sincera que nunca. No Parlamento de Galicia había deputados de todos os partidos, de todos, cunha enorme estatura política. Impresionoume, por exemplo, o presidente do Parlamento, Antonio Rosón, que tiña unha gran formación, pero tamén podiamos falar de Gerardo Fernández Albor ou Mariano Rajoy e, no outro espectro político igual, Carlos Casares, Bautista Álvarez, Xosé Manuel Beiras... Eramos Transición porque a Transición consistía precisamente niso, tiñamos ideais diferentes, pero que por enriba de todo dominábanos a meta de facer as cousas ben para Galicia.
-Por que cre que hoxe hai quen critica aquel período da Transición?
-Neste tempo pasaron moitas cousas, a corrupción política foi galopante, as famosas portas xiratorias... Temos unha lei electoral que no seu momento foi boa porque había que protexer dalgunha forma aos partidos políticos que estaban nacendo, pero os intereses dos partidos non poden estar por enriba dos do país e iso é o que está pasando agora. Nos países nos que hai listas abertas os deputados responden ante os seus distritos e teñen que atendelos porque, se non, non lles votan. Aquí non, aquí o que tes é que ter contento ao teu partido para que te coloquen nunha lista. Co paso dos anos iso foi desgastando, desgastando, desgastando... E agora pódese ser ministro sen ter currículo ningún.
-Vostede xa fora a primeira alcaldesa de Verín e no Parlamento foi unha das únicas tres mulleres entre os 71 deputados. Foi difícil?
-Era moi difícil, e máis nun caso coma o meu, casada e con fillos e que viña non dunha gran capital, senón dun pobo pequeno. Honestamente, como muller tiñas que traballar o dobre ou o triplo para chegar. Recordo cando lle preguntaron a unha muller ministra de Sanidade en Francia pola situación das mulleres e dixo que seremos iguais cando haxa mulleres en postos importantes, como o de ministra, sen preparación, como ocorre no caso dos homes. Non sei se xa chegamos a iso. Pelexouse moito pola paridade, e eu nunca fun partidaria. Creo que hai que prepararse e loitar por chegar. Naturalmente, ninguén ten dereito a atacarte por ser muller e todas o vivimos. Nunha ocasión, na alcaldía, cando íamos facer o acceso ao polígono industrial, que era unha obra boa, unha muller díxome: «Vostede, se fose facer o caldo». Eu teño a satisfacción de que durante o tempo no que estiven en política melloráronse moitísimo as leis respecto da muller. Moitas veces as leis van por detrás da sociedade pero creo que neste caso están máis avanzadas que a propia sociedade. Hai que seguir loitando pola igualdade e penso que o máis importante é a equiparación dos salarios.
-Que opina do movemento feminista de hoxe en día?
-Teño que ser absolutamente sincera porque creo que loitei moito polos dereitos da muller, de forma humilde co meu traballo, demostrando que cando chegaba a un posto podía desempeñalo igual non só que calquera home, que calquera persoa. Así é como eu entendo a loita. Entendo tamén incluso as manifestacións, pero hai certas cousas que me parecen esaxeradas. Non hai por que saír á rúa co peito descuberto a defender os teus dereitos nin levar unha pancarta que diga «soa e borracha». Non o entendo.
-Hai que pon en cuestión o Estado das Autonomías e propón volver á centralización. Que lle parece?
-Penso que non se pode volver á centralización, pero entendo que os que propoñen iso o que pretenden facer é loitar contra os abusos dalgunhas autonomías. Porque houbo moitos abusos e iso produciu un descontento xeral. Tirando polo baixo, entre conselleiros e directores xerais pode haber 25 por comunidade, e se multiplicas por 17 autonomías... Cos seus coches e cos seus asesores. E ademais está o Senado, o Congreso e o Goberno que temos, que é o que máis ministros ten.
-Xa leva moitos anos en Madrid, pero mantén o contacto con Ourense. Que presidente prefire, Feijoo ou Ayuso?
-Son totalmente diferentes na súa maneira de ser e no seu estilo. Probablemente a súa ideoloxía sexa a mesma, posto que están no mesmo partido. O que ocorre é que ela entra máis na confrontación e o presidente galego é, na súa forma de ser e na súa linguaxe, máis conciliador. Eu quero pensar que ambos son traballadores e a min iso é o que me interesa.
-Despois de deixar Alianza Popular estivo na agrupación de Ruiz-Mateos. Onde se sitúa hoxe politicamente?
-Levo xa moitos anos fóra da política e fóra da defensa dunha determinada ideoloxía. Para todo o mundo é moi bonita a palabra centro ou a palabra liberal, pero eu creo que son unha muller aberta, e funo sempre. Naquel Parlamento de Galicia creo que o poderían dicir os que viven, que xa faltan moitos lamentablemente.
