Cando o coronavirus era so unha ameaza recibín un wasap de Luis Piedrahita que dicía: «Si van varios en un ascensor, todos prefieren que a alguien se le escape un pedo que una tos». Días despois, coas primeiras infeccións, Moncho Borrajo envioume outro, igualmente ocorrente, pero máis crítico: «Estráñame que os políticos se contaxien. Non paran de lavarse as mans…». Desde entón todo o que me chegou foi humor anónimo, excelente en moitísimas ocasións. Un escéptico razoaba: «Nun país onde cada Noitevella nos teñen que explicar como comer as uvas, o do coronavirus pinta chungo». Ante a falta de papel hixiénico, alguén advertiu que se disparaba o prezo da berza e un optimista proclamou: «Hoxe voume dar un capricho: Gran reserva do 75. Papel Elefante». Claro que para optimista o que pedía mesura nas relacións sexuais: «Outra cousa a controlar é o tema da natalidade. Non podemos poñernos a follar todos á vez, porque dentro de nove meses colapsariamos a área de maternidade dos hospitais. Hai que follar por turnos e non deixarnos levar polo pánico». As moitas horas de convivencia das parellas foi tema recorrente. Ao comentar a obriga de mantérmonos a un metro doutras persoas, sen bicos, sen apertas, alguén concluía: «É como a vida de casado, pero con tos seca». E outro, con humor surrealista, confesaba: «Con isto do coronavirus levo seis horas falando coa miña muller, e resulta que tamén ela é de Castro Caldelas!». Un dos últimos que recibín mira o futuro con cru realismo: «Para anticuerpos, los que vamos a lucir este verano».
Quen pon na rede estas mostras de enxeño procura a risa do lector porque cre no poder terapéutico da risa para corpos, mentes e almas. Do poder curativo para o corpo dou eu fe desde os 18 anos, cando entrei no teatro Jofre de Ferrol para ver a compañía de revistas do cómico Cassen -o inesquecible Plácido da película de Berlanga- e rin tanto que entrei con gripe e saín sen ela. Algo faría tamén, non digo que non, a vedette Katia Loritz, en plenitude de beleza, porque ata que a vin na pasarela, a dous metros de min, non souben que hai mulleres así.
Pero, proceden as risas cando estamos a vivir a traxedia de centos de mortos cada día? Ese humor na rede non será desconsideración para os enfermos e as familias?
A filósofa xudea Chaya Ostrower fixo a tese de doutoramento sobre o tema O humor como mecanismo de defensa no Holocausto e recolleu o testemuño de numerosos superviventes, que coincidiron en afirmar: «Sen humor, suicidariámonos. A risa axudounos a sentírmonos humanos». O eminente psiquiatra austríaco Viktor Frankl, que pasou tres anos nos campos de Auschwitz y Dachau, escribiu: «O humor era unha arma da alma na loita pola supervivencia». No libro Voces de Chernóbil a escritora bielorrusa Svetlana Aleixiévich recolle as declaración dos afectados pola explosión da central nuclear, que falan da importancia do humor para enfrontarse á traxedia.
A min o humor váleme para superar o medo, burlándome do meu medo en debuxos coma o que ilustra este comentario. De momento, imos indo.