O pasado 16 de febreiro, o atuneiro «Albacora 6» afundiu por unha vía de auga descontrolada a 260 millas ao sur de Costa de Marfil. Nada que non pase, por desgraza, varias veces ao ano e en todos os mares do mundo. Por sorte, neste caso, non houbo vítimas e dous pesqueiros, doutras armadoras, deixaron o que estaban facendo e chegaron a tempo para se ocupar da tripulación.
A lei do mar é esa: se un mariñeiro cae á auga párase o mundo. Haino que sacar. Se un barco ten unha vía, quen ande preto, que corra. É a lei do mar. É a lei das mulleres e dos homes mariños.
Desta volta non pasou nada. Mais eu, como me acontece tantas veces cando chegan novas dun naufraxio, lembrei a Pedrito. Non a Pedro. Lembrei a Pedrito.
Cando xa era un home e se afeitaba -moito antes de que a min me saísen catro pelos despistados debaixo do nariz- seguía sendo Pedrito. Cando finou, hai uns anos, na residencia na que pasou os últimos momentos, con pouco máis de 50, seguía sendo Pedrito. Tiña a miña idade e, dalgunha maneira, medramos xuntos. Tiña unha parálise cerebral que lle facía camiñar mal e falar regular. Non podía, como si puiden eu e o resto dos rapaces do barrio, xogar a balonmán no equipo do colexio. Pero era o delegado do equipo. Non faltaba a un partido. Chorou cando perdemos finais e chorou cando as gañamos. Así dende alevíns a xuvenís, cando todo rematou e cada un seguiu o seu camiño. Estivo en todas. Sen faltar unha soa vez.
Pedrito era un máis. E queriámolo moito.
Pedrito tíñaas todas para sufrir na vida e ser desgrazado. A súa discapacidade, para empezar. Mais tamén a súa orixe naquel barrio obreiro da bisbarra de Vigo cando a heroína decidiu señorear a cabalo as rúas da nosa infancia.
Mais sobre todo, polo que lle aconteceu ao seu pai e ao seu tío ao bordo do conxelador Marbel aquel 28 de xaneiro de 1978. Lembro á miña nai, carniceira no mercado, contándome a nova aquel día ás sete da mañá, cando me levaban para o mercado, porque chegaba o peixe, aínda vivo, e o mercado rexíase polos horarios da Baixura. O espanto de mamá era porque o noso veciño do quinto fora un dos 27 mortos naquela traxedia ao carón das illas Cíes. Ela, que nunca se espantaba por nada, estaba espantada. E lembro a cara de Pedrito, contándonos no patio, á hora do recreo, que seu pai e seu tío viñan de deixar a vida detrás das Cíes, naquel naufraxio que, coma tantos, se cravou a lume e ferro na memoria inconsciente das xentes das Rías Baixas.
Eramos cativos cando todo iso aconteceu, a penas 12 anos. Pero teño o recordo da cara de Pedrito. E o loito da súa nai, durante séculos, na porta do colexio.
Cando o do Marbel, 27 mortos coma 27 preguntas, as autoridades civís e militares ollaron para outro lado durante a traxedia, mentres aquelas almas solitarias pelexaban pola súa vida. Coma cando o Prestige. Os naufragados estiveron 16 horas sen ser atendidos, batendo o mar neles, convertidos en monicreques por un mar enfurecido, quen sabe por que, aquela madrugada de desgarro. As mensaxes de socorro chegaron onde tiñan que chegar. Pero alí non se moveu ninguén. Non, estamos contándoo mal. Si que houbo quen se moveu. Por exemplo o Navegante Magallanes que viña do Gran Sol, que lles deu un cable, que tirou por eles rompendo o motor e a impotencia. Deixaron todo. Era perigoso pero é a lei do mar, o costume solidario das mulleres e homes mariños. O cable rompeu. O barco escachou. Alí quedaron o pai e o tío de Pedrito e 25 máis. Ao día seguinte, outro barco solidario, un pesqueiro de Cangas, o Carolo, recollía aos superviventes en Rodas e os achegaba ao Berbés.
A lei do mar. A solidariedade mariña.
Nestes tempos fríos como aquela madrugada fúnebre do Marbel, na que deixaban a vida, mentres el, eu, e tantos nenos do barrio de Teis en Vigo durmiamos, aqueles homes afoutos, conforta a alma pensar que no mar aínda se practica a solidariedade, esa forma de compañeirismo automático que nos fai renunciar a unha boa pesca por atender os berros dun irmán que suplica auxilio no medio do temporal. Pedrito foi, que ninguén o dubide, un rapaz moi querido. Non sabiamos por que pero faciamos piña ao seu redor.
Igual porque intuíamos a súa dor. Ou igual porque, no fondo, sabiamos que era un home caído no mar e á mercede do temporal da vida. E a un compañeiro, nunca, nunca, se lle deixa sen auxilio.