As formas de andar os camiños vitais son diversas. Entre os que propagan odio e división e os que gozan amoreando ascuas sobre a cabeza do adversario, Alberto Oliart elixiu facer de ponte necesaria para contribuír a idear e realizar entre todas as opcións políticas a transición do franquismo á democracia, mentres ETA asasinaba acotío, os golpistas do 23F asaltaban o Congreso e nos envolvía unha grave situación económica.
A transición levouse a cabo cunha maioría honesta e entregada, fundada na confianza mutua, mediante referendos e eleccións, os pactos da Moncloa, a implantación das autonomías, a incorporación a Europa ou a democratización do Exército, que Oliart emprendeu como ministro de Defensa. Pero, todo hai que dicilo, tamén supuxo unha relegación da memoria da guerra e da ditadura para, quizais sen propoñérnolo, neutralizar naqueles momentos cruciais as tentacións de desquite. Con todo, nunca a cidadanía estiveran tan próxima aos políticos.
Coñecín a Alberto Oliart nas Tertulias Hispano-Británicas, un foro de diálogo sobre a democracia e a sociedade. Despois trabamos amizade nos faladoiros arredor da mesa na aldea sonense da Silva, coa súa muller, Carmen Delgado de Torres. Por alí pasamos xentes de todas as ideas, practicando o seu principio de «non xulgar a ninguén polo seu pensamento, senón polos seus actos».
Avogado do Estado, pensador, poeta, autor de libros memorísticos de recomendable lectura, entendía que a cultura é un vínculo esencial para facer posible a España múltiple. Ben o sabía el, que tivera distintas estancias vitais, estremeña, barcelonesa e madrileña, e nunha Galicia que amaba profundamente.
Agora, outra vez en tempos difíciles, diríanos que necesitamos máis convivencia ca confrontación, dedicando esforzos a promover quizais outra transición, cunha economía desfeita, un paro xuvenil insoportable, unha parte do empresariado aniquilada e con desafíos como o cambio climático e o reequilibrio dos países pobres e ricos.
Agora, cando temos que seguir falando de como compatibilizar os dereitos e liberdades do individuo coa sociedade, cabe toda liberdade de expresión, agás a que induce á violencia real que provoca destrución e feridos, estraga tecido empresarial grande e pequeno e fai odiosas as cidades. Porque da verbal á física pásase nun intre.
Alberto Oliart, coa afabilidade que o caracterizaba, preconizou sempre unha senda común, a de falar e escoitarnos. Pola súa fiestra, aberta a esa vista marabillosa do solpor sobre o monte Louro, entra o aire da concordia.