«Se pesco un robalo de nove quilos, sóltoo»

«Empecei a pescar practicamente dende que nacín». Así de claro. Esa misma pesca que hoy se apellida recreativa, para desbrozar la maraña de categorías que, con mayor o menor razón, despiezan cualquier actividad o disciplina, antes era simplemente pesca. «Natural, libre, e por suposto sempre respectuosa cos profesionais do mar». Fernando Piñeiro Oubiña (Cambados, 1960) preside la Asociación Galega pola Defensa da Pesca Recreativa, un colectivo que trata de que Portos de Galicia reconsidere una reglamentación que en la práctica, denuncia, expulsa a los pescadores recreativos de los puertos. Pero antes de entrar en materia, Fernando recuerda que, como a tanta gente entonces, la afición por el sedal se la inculcó su padre, con el que pescó hasta bien cumplidos él los 80 años. «Saiamos a pescar nun barquiño pequeno que tiñamos, e, como era un neno, levábame atado cun cabo para que non caese pola borda, pero xa pescaba».

La infancia en los años 60, rememora, «estaba máis en contacto coa natureza; as tardes libres, xogar o fútbol ou andar pola escollera ou a praia, buscando peixes ou o que fose, levantando pedras para ver o que había». Hoy los chavales tienen el tiempo medido con metrónomo. Antes las cosas eran distintas. «Pelexabamos por facernos maiores e botabamos todo o día no medio das penas, aínda que algúns, con sete anos, xa mesmo ían mariscar».

De cuatro hermanos, dos mantuvieron el pulso de la caña. «Eu, en troques, só teño a sorte de transmitirllo a medias a unha filla». El hecho de estudiar —Fernando es economista, formado en Santiago— no impedía el contacto con el mar. «En absoluto. Como fillos dun obreiro, cando viña a costeira do marisco os meus irmáns e máis eu, como todo o mundo, buscabamos un aporte económico. Como agora a vendima, antes era ir aos berberechos, aos camaróns ou ao que fose». Aquellas, subraya el presidente de los pescadores recreativos gallegos, fueron las únicas ventas que realizó en su vida. «Nunca na miña casa se vendeu un peixe, regalábase ou comiámolo; o que non quere dicir que non houbese casas nas que eses ingresos si fosen necesarios». Este es uno de los aspectos en los que el portavoz de la asociación insiste una y otra vez a la hora de rebatir la expulsión de la pesca de los muelles: su importancia socioeconómica.

Al atardecer, al salir del trabajo o de casa, los pescadores caminan hacia el puerto. «Eu pesco principalmente en barco, pero case todos os días aparezo polo peirao, porque aló están os meus amigos, e de cando en vez saco a cana e pesco». Es allí donde se palpa una realidad muy alejada de los despachos: «Eu dou clase, e esnaquizoume atopar unha alumna que me dixo que tiñan que pescar a diario porque na casa estaban todos en paro e, se non, non comían». Por no hablar, añade Fernando, de las tiendas del sector que dependen de la presencia de los pescadores, o del efecto terapéutico que esta actividad ejerce sobre tanta gente que encuentra en los puertos un lugar fácil y accesible en el que poder desarrollarla.

En definitiva, la asociación no rechaza que la pesca recreativa se regule, «pero debe facerse atendendo a todas as características, con xeito e sen xerar un problema onde non o había». Lo que Fernando y sus compañeros le piden a Portos de Galicia puede resumirse en pocos puntos: «Eliminar o principio de culpabilidade e tramificar correctamente os portos, nos que ás horas nas que se pesca non molestamos a ninguén. Que o seguro de responsabilidade civil, ao que non nos opoñemos, inclúa todas as idades. E tampouco non ten sentido que cada adulto só poida pescar cun menor ao seu cargo, porque un pai con dous fillos, que fai, botalo a sortes? O resto —sostiene Piñeiro— cae por lóxica».

La evolución del pescador

Tras manifestarse el presidente, regresa el aficionado. Fernando mantiene que en cada pescador se produce una evolución con el paso de los años. «Antes, cunha tanza e un anzol ías por todo, agora o que che pide o corpo é unha pesca responsable. Hai unha tendencia moi bonita que consiste en que leves para a casa algunha peza boa, pero soltes o resto. Eu, de feito, devolvo ao mar todas as que, aínda que dean a talla, non entran nos meus parámetros». ¿Y si cae un enorme ejemplar? «Con máis razón, porque o único xeito de manter a pesca é respectar non só os peixes pequenos, senón tamén os grandes reprodutores. Eu teño pescado algún animal de nove quilos, e estou arrepentidísimo, Unha besta, un robalo enorme, dun metro. Penso todo o que tería reproducido e creo que a besta fun eu. Así que, se hoxe pescase un robalo de nove quilos, soltaríao sen dubidar».

En dúas palabras

• «Nós non nos opoñemos a que se regule a pesca recreativa, senón a que se faga sen criterio e se nos culpabilice de partida, creando un problema onde non existía».
• «Para min, o robalo, a dourada e os sargos son os reis. E a dourada máis ca ningunha outra. Son peixes especiais para pescar, a súa loita —porque a pesca é unha loita— é unha loita nobre. Sería para soltalas todas, pero... É que están moi boas!».