«Mocidade polo clima» é a iniciativa que a Xunta pon en marcha este curso para promover a concienciación e a formación entre milleiros de galegos de entre 3 e 35 anos
11 dic 2024 . Actualizado a las 05:00 h.Mozos defensores do clima. Iso é o que a Consellería de Medio Ambiente quere lograr a través do seu programa Mocidade polo clima, unha iniciativa pioneira en Galicia para formar, informar e animar a actuar contra o cambio climático a máis de 10.000 nenos e mozos galegos de idades comprendidas entre os 3 e os 35 anos. Esta iniciativa é unha das principais novidades incluídas no II Plan integrado de enerxía e clima 2024-2030, que dirixirá as liñas de acción da Administración autonómica a medio prazo para avanzar hacia o obxectivo de acadar a neutralidade climática no horizonte do ano 2040 e, en todo caso, no 2050. Tamén se convocará o próximo ano a primeira edición dos premios Mocidade polo clima, para recompensar o talento xuvenil dándolle visibilidade a iniciativas e ideas relacionadas con algún dos sectores de actividade definidos na Estratexia Galega de Cambio Climático e Enerxía 2050 e que teñen algún tipo de impacto climático en Galicia.
Na práctica, o programa, cun presuposto para o 2025 de 200.000 euros, desenvolverase como unha estratexia integral dividida en tres eixes de actuación: formación desde a etapa de educación infantil ata a universidade, información e divulgación canalizada a través de visitas e eventos con relatores de referencia na materia, e acción pola vía do fomento da participación activa e o compromiso entre a mocidade, que incluirá iniciativas como programas de voluntariado ou campamentos, por exemplo.
«O primeiro plan de acción desenvolveuse desde o 2019 ata o 2023, e agora está a rematar o segundo plan, que chegará ata o ano 2030. Este inclúe a dimensión social, a sensibilización e a formación, e vai principalmente dirixido á mocidade de Galicia. É unha iniciativa pioneira de carácter transversal», indica Paula Uría, directora xeral de Enerxías Renovables e Cambio Climático.
CON METEOGALICIa
No eido máis formativo, durante o curso 2024-2025 apostarase por tres programas adaptados a diferentes franxas de idade —enmarcados no Plan Proxecta— para o fomento da innovación educativa e nos centros escolares galegos. Dous deles, MeteoEscolas e Escolas verdes polo clima, levan uns anos en funcionamento e este curso están a ter moita acollida. «No de MeteoEscolas este ano acadamos o récord de alumnos participantes, son 42 centros escolares e máis de dez mil alumnos que van participar. Comezamos xa hai unha semana a formación dos 715 docentes deses 42 centros. Desde que empezaron, xa temos formado a máis de 500 MeteoEscolas, máis de 86.000 alumnos e alumnos, e máis de 5.300 docentes. Pero este ano é o récord. Das 79 solicitudes que tivemos, elixíronse 42, porque o programa está cerrado», apunta Uría, que sinala que reforzarán moito máis o contido do material educativo neste programa: «Aquí entra todo o equipo de cambio climático de MeteoGalicia, que son os que dan toda esta información aos rapaces, e despois os alumnos presentan un proxecto. A final do ano avalíase, e todos aqueles que superen unha valoración de máis de 4,5 puntos, reciben os diplomas e o recoñecemento de escolas excelentes. No 2024, foron un total de 24 escolas». Como novidade, nesta edición haberá un evento a final do curso para que todos poidan compartir os proxectos desenvolvidos e ver un pouco as experiencias co resto de Meteoescolas.
A elas uniranse como novidade as MiniMeteoEscolas, dirixidas ao alumnado de educación infantil; e xa para os estudantes de entre 12 e 25 anos, a formación canalizarase a través do programa Retos climáticos, que proporá varios retos a nivel local relacionados con algún dos sectores de acción definidos na Estratexia Galega de Cambio Climático e Enerxía 2050 para que os participantes, coa axuda e o apoio dun mentor, propoñan unha perspectiva práctica e real.
Doutra banda, están as Escolas verdes polo clima. «Aquí facemos proxectos un pouquiño máis pechados e estamos aínda arrincando, son máis de cara ao 2025 e aínda se presentaron esta semana aquelas escolas que queren ser verdes. Son sete as que levarán o recoñecemento», explica a directora xeral, que apunta que en canto á divulgación e á comunicación, chegarán a través das canles das redes sociais e de eventos que organizarán para a mocidade.
A principal novidade neste eido será a creación dun programa pioneiro de charlas inspiradoras que percorrerá Galicia cun espazo específico que se instalará en festivais, institutos e espazos universitarios. Estas clases maxistrais complementaranse co terceiro programa, un gran evento anual de Inspiradores polo clima, que reunirá a referentes nacionais e internacionais para dar o seu testemuño sobre as accións ou investigacións deses ámbitos.
O roteiro polo clima nos colexios é outra das iniciativas que levará o coñecemento dos expertos in situ aos centros. Arrincará no 2025 e prolongarase todo o ano. Xa de cara ao verán, darán comezo os programas de voluntariado, organizados conxuntamente coa Dirección Xeral de Xuventude, e tamén os campamentos polo clima para adolescentes.
O espírito da iniciativa é a formación a todos os niveis. Nesa liña, a visita a empresas adheridas á Alianza Galega polo Clima será outra das accións que se incorporarán ao programa, e impulsaranse tamén os percorridos pola Rede de Observación Ambiental para coñecer instalacións de referencia climatolóxica, como o Laboratorio de Medio Ambiente, algunha das estacións de calidade do aire, ou a sede de MeteoGalicia.
Precisamente alí materializarase unha parte da formación, que está centrada en ensinar como se chega a ter unha predición meteorolóxica, e en dar a coñecer cal é a rede que ten Galicia. A visita das escolas ás instalacións de MeteoGalicia e o lanzamento do globo sonda fan posible que os rapaces aprendan conceptos tan fundamentais como a medición da temperatura e da humidade, «e serve para que vexan cal é o corazón dos técnicos que están detrás das pantallas que indican cando chove ou cando vai sol, e espertarlles a curiosidade do que teñen que estudar para poder ser iso», completa Uría, que destaca a importancia da formación e de coñecer de onde se extraen esos valores para despois ser conscientes do que hai que facer ante eles.
FORMACIÓN CRUCIAL
«De aí sae o tema dos avisos que fixa MeteoGalicia cos seus datos, de ensinar que significa o vermello, o laranxa e o amarelo, dentro de que xa sabemos que a Axencia Galega de Emerxencias e Protección Civil é a que ten que tomar as decisións, e aí nós non entramos». Si o fan na importancia crucial de coñecer como se decretan e de concienciar da importancia dos .
Como podemos actuar, que significan os escenarios climáticos, saber diferenciar ben climatoloxía de metereoloxía ou que se saiba cal foi o aumento da temperatura na última década son algunhas das importantes leccións que queren transmitir coas accións deste plan, así como a importancia de saber, como cidadáns, como contribuír con pequenas cousas a que sexamos conscientes de ata que punto está mudando o clima.
«Trátase de focalizar con diferentes mensaxes en función da franxa de idade á que van dirixidos. Porque a mocidade é o futuro, e a que ten que ter moita conciencia da importancia da climatoloxía para vivir, da súa incidencia na nosa saúde e do que podemos facer para ter un planeta verde e azul. E tamén para que Galicia continúe a ser un refuxio climático», afirma a directora xeral para resumir a inminente formación dun exército de mozos a mozas galegos que comezarán a prepararse desde xa para tomarlle o pulso ao cambio climático.