Dicía Jorge Luis Borges (Argentina, 1889-Suíza, 1986) que só presumía dos libros que lía, pero non dos que tiña escrito. Con todo, o extraordinario autor arxentino ben podía gabarse da súa fabulosa obra literaria, a cal levantou pese a súa cegueira. Eu non son escritor. Só son o can que o meu amor deixa durmir á porta da súa alcoba no inverno. Nunca pasei de ser un xuntaletras da aldea. Así que, non é que non queira, e que non podo presumir de nada. Nin sequera dos artigos que La Voz de Galicia e Moncho Ares, o seu delegado en Barbanza, me permiten publicar nas súas páxinas, as cales, sen embargo, si aproveito para publicitar os meus libros e discos favoritos.
Ata onde un abrangue, os artigos xeran comentarios contrapostos entre algúns dos meus veciños, aos cales denantes de todo lles quero demostrar aquí o meu agradecemento por lelos. Algúns deles téñenme felicitado nalgunhas ocasións. Outros, pola contra, critícanme e dinme que non entenden de que falo. Agás algunha rara excepción, non creo que mo digan para enfastiar, nin por algún parágrafo escuro. Non. Considero que non lle atopan sentido aos relatos, que, aínda que non graciosos, son lexíbeis.
Fai uns días, con motivo dun texto no que falaba dos meus sentimentos trala morte da miña irmá Lourdes, un dos críticos recomendoume abordar temas máis sinxelos. Non creo que os escritos aborden asuntos moi complexos. É verdade que non fan referencia aos temas de actualidade. Disto xa se encargan columnistas moito máis preparados, enterados e sagaces ca min. Neste senso, debo dicir que, a certa idade, un debe intentar seguir o seu propio camiño por moi traballoso que resulte.
O que me apetece é contar cousas dun universo que a actualidade mira con absoluta indiferenza, a mesma que aprecian o pastor, os seus cans e o rabaño cando se deitan de noite na montaña e contemplan as estrelas. Intento relatar escenas da miña infancia, esa que retorna sempre, pero con máis forza cando un chega a vello. Entón a vida flúe diante dun coma un río ateigado de imaxes. Un fala de paxaros, de árbores, de camiños, do que percibe a través dos seus sentidos mentres recorre paraxes que ao mesmo tempo atravesan a un. E todo iso intento ligalo con referencias ás lecturas que fago, á musica que escoito, ás películas que vexo, aos cadros que me emocionan...
A morte, a infancia, a mocidade, a vellez, a beleza, os sons, o tacto... Acariñar a cortiza dunha árbore (aínda resisten na pel do vello carballo da eira escritas as letras feitas a navalladas para declararlle o meu amor a unha veciña cando era un neno), todo o que cae dentro do que se entende coma percepción, todo aquilo que entra polos cinco sentidos (seis, se contabilizamos a intuición) é o material sobre o que intento redactar os meus pequenos artigos. Nada especial nin sensacional. Tal vez o problema sexa o como. Pero nin este semella difícil. En realidade é sempre o mesmo, con pequenas variacións. Case todos os escritos teñen a forma dunha carta ou dunha conversa, ou consisten nunha andaina que arranca nas horas nas que me desvelo cando se abre a porta do albor. Iso si. Non son coma unha liña recta continua, senón sinuosos e descontinuos...
A mesma idea estaba nos catro capítulos dedicados á visita a Manhattan, cidade que amo, aínda que non sei se ela me corresponde. O paso do tempo, a sorte que correron os mitos da cultura underground da miña época de estudante, a contraposición do noso catolicismo co puritanismo calvinista, a beleza do pequeno entre os xigantes de aceiro e cristal...
Aínda que non o publiquei, nun caderno teño escrito: cando íamos camiño do aeroporto JFK atravesamos o camposanto máis extenso que vin na miña vida e lembrei que, nun artigo da década dos setenta, John Berger dicía: «La memoria de los muertos ronda Manhattan». Amén.