Xosé Luís Armesto Barbeito: «Atraer talento é case unha quimera, ¿qué lle ofreces a quen queira vir?»

Reitor da Universidade da Coruña (UDC) desde xaneiro de 2012, Xosé Luís Armesto (A Coruña, 1948) acumula moitos anos de experiencia na política universitaria. Aínda así, segue a sorprenderse pola deriva dos últimos tempos. «Nos dous últimos anos fixéronse uns recortes de autonomía organizativa que nunca vira nos meus anos universitarios, e xa son uns cantos», apunta con humor.

-En novembro comezan as reunións para abordar o novo plano de financiamento das universidades, ¿con que obxectivos parte a UDC?

-Non estamos facendo eses cálculos, pero si vemos que o orzamento que temos cada ano é insuficiente. Neste ano roldan os 380 millóns para o sistema universitario galego (SUG), unha cantidade francamente pequena en termos absolutos e relativos. Teríamos que incrementar esta cantidade e aproximarnos ás medias estatal e europea. Sempre se nos pide que miremos ás universidades de referencia, pero resulta que teñen un financiamento tres, catro, ou dez veces superior ao SUG. Primeiro é insuficiente, e despois ten que cubrir as necesidades estruturais da institución.

-¿Hoxe non as cubre?

-Non. Hai outra parte de financiamento que son as matrículas, e que cobren o 14 ou 15 %. Para min, o ideal é que o acceso á universidade sexa gratuíto, cunhas normas de permanencia e unhas esixencias de rendemento académico. Ten que haber un financiamento fixo que cubra o capítulo de persoal e o gasto de funcionamento. Despois si pode haber unha parte variable que incentive a mellorar cualitativamente calquera das nosas actividades.

-Parece que esa é a filosofía do novo plan.

-Paréceme ben, pero se hai máis fondos. Sempre que se poña máis financiamento enriba da mesa paréceme ben, pero precisamos unha parte fixa que nos permita funcionar coa estrutura imprescindible.

-¿A súa universidade tivo que derivar fondos da parte variable para gastos de funcionamento?

-Si, por iso nunca estivemos de acordo co plan de financiamento actual, porque viamos que era insuficiente.

-Dentro do que hai, ¿corresponderíalle máis á UDC?

-Si, teríamos que velo e habería que poñer números na mesa. Pero se non se incrementan os fondos, poñernos a repartir algo que non é suficiente non é razoable.

-¿A que ámbitos afecta máis a escaseza de recursos?

-Temos un déficit de infraestruturas importante, é un tema histórico. Aínda hai déficits estruturais despois de 25 anos que non se cubriron. A marxe de manobra de política universitaria queda moi reducida. A Xunta pon unhas normas de funcionamento, por exemplo en profesorado, que non nos permite nin xestionar os recurso que temos, e hai que pedirlle permiso para cada contratación temporal.

-¿Os recortes homoxéneos ao persoal van en contra da capacidade de reter a atraer talento?

-Atraer talento xa é case unha quimera, porque ¿qué lle ofreces a quen queira vir traballar á UDC e ao sistema universitario galego? Pero agora xa temos problemas para reter ao noso talento. Comprometémonos cos mellores graduados a que quedaran para facer carreira académica docente e investigadora, e agora a Xunta, na práctica, nos impide cumprir cos nosos compromisos. Nos impiden na práctica reter a ese talento.

-¿Hai alumnos con problemas para acceder á universidade?

-Hai problemas. A situación mellorou moito, porque se aproximaron as universidades aos grandes núcleos de poboación, pero habería que eliminar esa pequena traba, ou non tan pequena, dependendo de para quen, de 600 ou 800 euros anuais en taxas.

---

---

---