Benigno Amor, presidente da Asociación de Tunos Compostelanos: «Eu tamén rondei algunha rapaza»

Benigno Amor (Santiago de Compostela, 1967) preside un colectivo que xestiona o museo de La Casa de la Troya, en Santiago e os antigos tunos composteláns. Nuns días van conmemorar os 30 anos do museo cunha actuación o día 25 no Teatro Colón da Coruña.

—A verdade é que está bo saír o 14 de febreiro con alguén que se apelida Amor.

—Si, ha, ha. Ademais, o día 13 é San Benigno.

—Todo ben, logo. Van tocar no Colón, que é unha das prazas grandes. Nerviosos?

—O motivo da actuación é o 30 aniversario do Museo de La Casa de la Troya, que abre un calendario de actividades. E o Colón e un dos templos das artes escénicas de Galicia, e dende logo que impón. Pero imos con moito entusiasmo, porque A Coruña é unha cidade que está moi relacionada coa novela de La Casa de la Troya.

—Cantos son?

—Para a actuación, 35.

—Isto da tuna... soa como un pouco anacrónico.

—A tuna ten unha historia moi descoñecida. En Santiago aparece na segunda metade do século XIX como unha comparsa de estudantes para tocar no tempo de entroido. Ten tal éxito que o prorrogan para o curso enteiro. Nos últimos anos é certo que se está perdendo un pouco a tradición. Eu achácoo á perda das rondallas en moitos colexios, pero hai un repertorio que máis que anacrónico eu diría que é intemporal, porque fala da alegría do estudante. É verdade que está nun mal momento, pero eu espero que sexa cíclico. Nós non nos definimos como tunos, senón como troyanos.

—Rondar as rapazas hoxe non estaría moi ben visto.

—Eu non diría tal. Os tunos non inventaron a ronda. Se imos aos tempos dos trobadores xa vemos a xente cantando ás súas namoradas. Que alguén lle cante a outro é intemporal. E hoxe hai tunas femininas que tamén saen de ronda para cantar aos rapaces. O problema é que se molesten os veciños.

—Vostede rondou algunha?

—Si, claro. Nos meus tempos de estudante tamén fun rondar algunha rapaza. Foron experiencias entrañables.

—E funcionou?

—Hummm. Si que funcionaba. Cada un iamos  rondar as nosas mozas e logo mantíñanse esas relacións. Aquelas rondas remataron en vodas. Moitas. Así que podemos dicir que si funcionou con satisfacción por ambas partes.

—De tuna vén tunante, que é alguén un pouco golfo.

—As palabras van evolucionando, pero o tuno máis que golfo é alguén que está entre medias do trobador, o pícaro, o bohemio... O tunante é alguén que se busca un pouco a vida.

—Ao menos xa non levan mallas.

—Levamos pantalón largo, pero seguimos mantendo a capa coa cruz de Santiago. De vez en cando poñer as mallas non está mal, porque son moi abrigosas.

—Vostede toca...

—A guitarra. E estou aprendendo a pandeireta tradicional.

—Preside un colectivo que fundou seu pai.

—Dalgún xeito hai un legado que cómpre manter. Cando o elixiron, o museo de La Casa de la Troya estaba baleiro e el foi o impulsor porque foi un empresario que cría que había que devolver á sociedade o que a sociedade lle daba. Involucrouse moito. Cando finou, elixíronme a min e aquí estou. Fágoo porque me gusta e tamén por cariño a meu pai.

—Cantas veces viu a película?

—Cal delas?

—Eu só coñezo a de Arturo Fernández e Pepe Rubio.

—É a máis coñecida, pero fixéronse outras tres versións, a primeira rodada polo propio Pérez Lugín, que o ano que vén fai cen anos. Hai unha copia restaurada pola Filmoteca de Galicia. Fixérase outra versión en Hollywood nos anos trinta co galán da época, Ramón Novarro. E hai outra dos anos corenta de México, que reproduce un Santiago de cartón pedra. A min a que máis me gusta é a de 1924.

—Teñen moitas visitas no museo?

—Abrimos menos de cen días ao ano. Antes da pandemia eran 3.000 visitantes anuais, que é un número interesante porque todas as visitas son guiadas, cunha duración duns 35 minutos.

—Aquel estudante un pouco pícaro de pouco estudar aínda existe?

—Coido que hai un espírito que se mantén: eses anos de xuventude, un está aberto a todas as novidades e, se te desprazas fóra da túa casa é como unha viaxe iniciática. Iso mantense. O xeito de relacionarse cambiou radicalmente. E tamén hai un certo mito con respecto a aquel estudante, no sentido da despreocupación. Eu coñezo moita xente que pasou pola tuna, sacou os seus estudos e son profesionais recoñecidos.

—Celta ou Dépor?

—De neno era máis celtista, pero fíxenme deportivista o ano que o Compostela descendeu e gañou en Riazor. Vou cando podo ao estadio e sufro como un deportivista máis, pero non son anticeltista.

—Que fai co tempo libre?

—Gústanme o cine e o teatro. E, se podo, ler algún libro.

—Como diría que é vostede en poucas palabras?

—Un troyano.

—Moita xente pensa que un «troyano» é un virus moi malo que desfai o ordenador.

—Animaría a esa xente a achegarse ao Teatro Colón para que vexa que o único virus que lle podemos meter é o da música.

—Gústalle a cociña?

—Si. E ir á praza a mercar, se podo. Gustaríame aprender, porque a miña forma de cociñar é por observación.

—Unha canción.

—Lela, que está no noso repertorio e La Flaca, de Jarabe de Palo.

—O máis importante na vida?

—Levantarse cada día e verse no espello coa humildade de que cada día é unha aprendizaxe nova.

---

---

---