No cativo e no grande, no cotián e no extraordinario, hai moitas cousas que falan do paso do tempo, do avance inexorable que leva co vento aquilo que un día soubo ocupar un lugar nos nosos afectos. A recente despedida do papa Francisco é, sen dúbida, un deses acontecementos que nos lembran a fugacidade da gloria. Mais tamén, no común, no aparentemente insignificante, fica a pegada dese tránsito efémero que nos define. Velaí, nun recanto da nosa cidade, a discoteca Valentino, parte da memoria emocional de varias xeracións agora convertida nun símbolo da decadencia. Dous decenios de abandono fixeron dela unha ruína, convertérona en pasto do esquecemento.
Na cidade, as épocas inscríbense unhas sobre as outras, sen borraren completamente o pasado. En Lugo, a muralla romana segue en pé, testemuña dun tempo que, malia a distancia dos séculos, aínda terma de nós. Outros vestixios esvaecéronse sen remedio, coma o Gran Teatro, imaxe de décadas nas que o cinema chegaba como promesa de espectáculo e modernidade.
Mais, tanto a morte do papa Francisco como o devalar da nosa cidade amosan que o feito de que todo estea destinado a desaparecer non importa tanto como o seu legado. Os detalles son relevantes: Francisco dispuxo para si un enterramento humilde, no chan, baixo a inscrición sinxela de Franciscus, do mesmo xeito que en vida rexeitou calzar os zapatos que outros lle tiñan reservados. Coma na canción de Melendi, os zapatos din moito de como queremos camiñar e da pegada que queremos deixar. No colectivo, Lugo pode gabarse de ter preservado íntegra a súa muralla, algo único no mundo. Coido que iso significa máis do que parece e que tamén nos compromete: os tempos mudan, mais a marca de cada época, o xeito en que construímos e reconstruímos o que somos, conta.