A última lección de Superpiñeiro: «A vida é unha tómbola na que toca o que toca, hai que pelexar!»
YES
«Se vas de sobrado, acabouse a túa carreira», dicíanos o presentador Xosé Manuel Piñeiro en novembro do 2019, tras os seus dez primeiros meses de loita contra o mieloma múltiple que sufriu. Piñeiro reforzaba nas distancias curtas a súa condición de supercurrante e fronte á enfermidade sacaba forzas da vocación por vivir. «Síntome un pouco coma as miñas señoras de 60 anos que poñen o mundo por monteira». Hai moitas frases para enmarcar deste súper que admiraba a Pippi Mediaslongas, Juan Pardo e Raphael
22 ene 2025 . Actualizado a las 22:03 h.O 2 de novembro do 2019, Xosé Manuel Piñeiro (Allariz, 1957- Santiago, 2025) entrou (pequeno de estatura, grande en coraxe) no corazón do público saíndo do camerino 4 de Luar. Sostendo coa cara e a voz o resto, este James Cagney mod de ollos azuis verdosos herdanza da nai saíu a poñerlle nome ao duro momento que estaba a atravesar: «Primeiro, facer pública a enfermidade, poñerlle nome: mieloma múltiple». Súper fíxoo así, fiel a un estilo familiar que medra cando xoga na súa reserva, Galicia. Á beira de Xosé Ramón Gayoso, nun exercicio de entrega ás miles de persoas que o acompañan nestes 26 anos de profesión, a xente que celebrou o seu regreso anunciado o venres 20 en Luar. «As miñas señoras de 60 anos son as que me sosteñen. Elas primeiro, e en torno a elas todo o que cae no cesto é peixe!», aseguraba coa súa retranca tranquila, e zapatos azuis jacquard, nun encontro que mantivemos en Santiago, a uns días da súa volta ás ondas. «Farei na Radio Galega unha prolongación do Bamboleo, un programa de divertimento de unha a tres da madrugada», adiantaba. «Teño claro os convidados, pero polo demais gústame improvisar».
-Que require a arte de saber improvisar?
-Unha bagaxe un pouquiño ampla. E hai que estar ao día. Agora vívese a golpe de tuit. Eu son unha persoa á que lle gusta reflexionar, ler, pararse nos artigos de opinión. Para medrar, non se pode pensar: «Eu xa o sei todo». Se vas de sobrado, acabouse a túa carreira.
-Fas boa a frase «máis vale caer en graza que ser gracioso». Como se conecta coa xente?
-Iso de que a cámara te quere ou non te quere é así... Eu tiven a fortuna de que moitos galegos sintan que son da familia. É un privilexio grande.
-Vivimos o momento do regreso en «Luar» cunha emoción especial.
-Emoción é a palabra. É que había moita sinceridade. Cando miras á xente de ti a ti, aínda que sexa a través da cámara, e diríxeste a eles como te podes dirixir a túa nai... No meu caso, poderíamos facer un programa amarelo. Deus me librase de xogar con algo tan serio como a enfermidade. Cando quedas espido diante do espectador contándolle o que che pasa, é tremendo o retorno que tes. Impresiona a cantidade de xente que che agradece que saias a poñerlle nome á enfermidade, porque hai moita que a está padecendo, esa ou outra parecida. Unha enfermidade que é crónica, que ten tratamento, que ten tamén as súas servidumes, pero estamos aquí. Vivos. Un ano despois.
-Foron dez meses, non?
-Un ano, porque ingresei no hospital o 24 de xullo, na véspera do Apóstolo. Ingresei pachucho, non sabía eu que o estaba tanto... Pero sabía o que tiña. E sabendo o que tiña actuei en Luar e gravei un Bamboleo. Ao día seguinte, ingresei no hospital, empecei co tratamento, estiven un mes e foi como volver a empezar. Estiven un mes inmobilizado, case non podía andar. E a partir de aí ata hoxe. A vida cambia dende o minuto un. Tes tempo para pensar e, sobre todo, para valorar as cousas. Para darlle valor a iso que o ten, e o resto dáme absolutamente igual. Sabes? Síntome un pouco como esas miñas señoras de 60 que viven ao día, que deixan de lado o que dirán e poñen o mundo por monteira. Teño ganas de vivir, de estar coa miña xente. É o importante, o día a día, a familia, os amigos máis próximos, levantarte cada mañá e ter un obxectivo. O reto era tamén volver ao traballo en canto fose posible. E a hematóloga dixo: «Si, podes coller a alta». En breve, «bambolearemos» outra vez na tele. Non temos data, pero moi en breve...
-Mesmo escenario, mesmo sofá, mesmo interlocutor que cando te despediches por unha tempada para atenderte. Televisivamente, sobraba o demais.
-Gayoso e eu pactamos ese espazo. Reunímonos dous días antes para ver como iamos facer, e os dous tiñamos claro que había que recuperar o sillón onde deixamos a conversa. Dende o momento en que ves a Gayoso e a Piñeiro charlando sobre un sillón, como pouco, quédaste un anaquiño. É moi de agradecer que a xente estivese aí. Porque era unha necesidade para min volver a Luar e dicirlle á parroquia: «Aquí estou, estou ben!». do Pasamos bos momentos, e outros non tan bos. Pero podemos cantar, dar alegría; nos momentos duros é esencial. O outro día, unha moza que tiña un cancro de mama dicíame: «Piñeiro, ti non sabes canto significa que contes o que tes, e que o digas cantando. Dá moita esperanza».
-Cal foi o pico de emotividade?
-Cando saín na primeira canción e o público púxose en pé motu proprio... emocioneime moito. Moito, moito. Aguantei as bágoas ata camerinos. Aguantei a canción, a primeira aperta de Gayoso, sincerísima. Pero o cariño e o respecto da xente comprobeino todos estes meses. Achégaseme xente que está padecendo algo similar ou ten alguén próximo que o sofre. E sobre todo, para darche ánimos!... ou para que ti llos deas.
-Nesta volta houbo tamén un canto en defensa da nosa sanidade pública.
-Os medios, as persoas, o trato. Eu falo do Álvaro Cunqueiro, o hospital que me corresponde en Vigo. Eu estiven ingresado tres meses, e a primeira vez pasei a depender case completamente dun grupo de persoas, porque es case coma un bebé. E sentinme tan arroupado, cunha profesionalidade e un cariño... Pero non é só comigo, con todos.
-Non sabía que compartiras piso con Boris Izaguirre... Cóntanos dese olímpico 92.
-Foi moi curioso. El chegou a Santiago para facer unha telenovela, e creo que viña de facer La loba herida en Venezuela. Eu estaba a unha semana de gravar o primeiro Supermartes, no 92. E na entrega do Araguaney de ouro, que ese ano se lle daba a La Voz e supuña a miña posta de longo na sociedade compostelá, vexo entrar a un tío elegantísimo. Era Boris. Acabamos compartindo piso, si. Eu vivía na ala conservadora, a de estar na cama ás once. E despois estaba a ala de Boris, a das festas multitudinarias. Encantoume que entrase o outro día en Luar. É moi auténtico.
-Din que Piñeiro dá sorte...
-Correuse a voz. O último foi Salvador Beltrán. Pasou polo Bamboleo, deille unha camiseta e díxenlle: «Llévala puesta al festival, que te va a dar suerte». E alí marchou un perfecto descoñecido a gañar o Festival de Viña del Mar.
-O comunicador naceu contigo ou cruzouse nun recanto do azar? Porque ti de pequeno querías ser cantante.
-Eu subíame na arca da miña avoa moi pequerrechiño e creo que do primeiro que cantei foi Raphael, porque a min parecíame un deus, cando ía a Eurovisión e non tiñamos nin tele en Allariz. Tamén vía a Joaquín Prat presentando con Laura Valenzuela Noches del sábado e imaxinaba que quizais algún día podería presentar. Fíxate, que inxenuidade dun neno fillo dun ferreiro e dunha modista... Con 15 anos cantei en Valencia, na Universidade Laboral, o Cuando te enamores, de Juan Pardo. Con 15 anos! Mal sabía eu que ía despois cantar e gravar con el. Sempre quixen ser artista.
-Sénteste un tipo con sorte?
-Cando che está a falar alguén que tivo un cancro... Tiven sorte? Creo que si. A vida é unha tómbola na que toca o que toca, e hai que pelexar. Eu entrei na televisión por un cásting puro e duro, non me coñecía ninguén en Santiago. En canto Antón Reixa me viu, ao lado das azafatas, que eran enormes!, díxome: «Es Superpiñeiro». O Súper é unha coletilla marabillosa pero que tamén marca.
-Que é o que máis che sostén hoxe na vida?
-É un momento delicado. Pero no fondo todo o mundo ten os seus momentos duros: un ictus, un infarto, un cancro... Vives con dúas casas, a túa e o hospital. Cando che din que todo vai ben, saes botando bombas de palenque! Cando vén a enfermidade, esquéceste da vertixe da idade e céntraste no día a día. O que tes é ganas de vivir.